Uyku apnesi neden oluşur ve neden erkeklerde daha çok görülür?
Uyurken solunumun tekrar tekrar durup başlaması anlamına gelen uyku apnesi, ciddi bir uyku bozukluğu sorunudur. Solunum yollarının daralması veya beyin ve solunum kasları arasındaki iletişim problemleri nedeniyle gelişebilir, bu duruma kandaki oksijen değerinin azalması eşlik eder. Hastada uyku apnesi varsa günlük yaşam önlemlerinin yanı sıra uyurken nefes almasını kolaylaştıracak Pozitif Havayolu Basıncı Cihazı (CPAP) kullanması veya cerrahi müdahale önerilebilir. Bu hastalık tedavi edilmediği takdirde hastada yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, inme gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Uyku apnesinin belirtileri ve türleri nelerdir?
Uyku apnesinin belirtilerini şu şekilde sıralamak mümkündür: Uyku sırasında solunumun durup tekrar başlaması, yüksek sesle horlama, uykuda boğulma hissi, gece terlemesi, gece sık idrara çıkma, sabahları baş ve/veya boğaz ağrısıyla uyanma, sabahları ağız kuruluğuyla uyanma, gündüz saatlerinde aşırı uyku hali, konsantrasyon bozukluğu, sinirlilik, depresyon…
Uyku apnesinin temel olarak Obstrüktif (Tıkayıcı) Uyku Apnesi-OUA ve Santral Uyku Apnesi-SUA olmak üzere iki türü vardır. Bu iki türün kombinasyonu olan Mikst (Karma) Uyku Apnesi de görülebilir.
Obstrüktif Uyku Apnesi, daha yaygın bir türdür; en yaygın belirtisi ise horlamadır. Genel olarak boğaz kaslarının gevşemesi ve buna bağlı olarak solunum yollarının tıkanmasıyla oluşur. Aşırı kilo, büyümüş bademcikler veya geniz etleri, alkol ve sigara bağımlılığı, sırt üstü uyuma pozisyonu bu türün gelişmesine neden olabilir.
Daha az görülen Santral Uyku Apnesinin oluşum nedeni ise beynin solunumu kontrol eden kaslara doğru sinyalleri göndermemesidir. Bu durum beyin sapında solunumun kontrolünden sorumlu bölgelerin zarar görmesi, beyin tümörü, sinir sistemi hastalıkları, kalp yetmezliği ve bazı ilaçlar nedeniyle gelişebilir.
Erkeklerde daha çok görülmesinin sebepleri nelerdir?
Uyku apnesinin gelişmesinde genetik faktörlerin, burun tıkanıklığının, yaşın (orta ve üzeri yaşlarda görülme sıklığı artar), yüksek tansiyonun ve diyabetin de etkisi vardır. Uyku apnesi erkeklerde daha çok görülür. Uyku apnesinin erkeklerde kadınlara oranla 2-3 kat daha fazla görülmesinin fizyolojik, hormonal ve yaşam alışkanlıkları gibi sebepleri vardır. Kadınlarda ise menopoz sonrası dönemde görülme sıklığı artmaktadır.
- Erkekler, genel olarak kadınlara göre daha geniş bir boyun çevresine sahiptir. Ayrıca erkeklerde yağlanma boyun ve üst gövdede yoğunlaşma eğilimindedir. Bunlar da uyku sırasında hava yolunun daralmasına neden olabilir.
- Erkeklerdeki yüksek testosteron seviyesi, üst yolunum yolunu etkileyerek uyku apnesi riskini artırabilir. Kadınlardaki östrojen ve progesteron hormonları ise solunum yolunun açık kalmasını destekleyip apne riskini azaltabilir.
- Erkeklerde sigara ve alkol bağımlılığı oranı, kadınlara göre daha yüksektir. Bu da erkeklerin uyku apnesine yakalanma riskini artırmaktadır.
Uyku apnesinin tedavisi nasıl yapılır?
Uyku apnesi, polisomnografi-uyku testi ile teşhis edilir. Yaşam tarzı değişiklikleri ve medikal yöntemlerle kontrol altına alınabilir. Hastalığın tedavisi için hastaya kilo verme, alkol ve sigara kullanmama, sırt üstü yatmaktan kaçınma tarzı değişiklikler önerilebilir. Solunum yollarını açık tutmak için basınçlı hava sağlayan Pozitif Hava Yolu Basıncı Cihazı (CHAP), çeneyi ve dili konumlandırarak solunum yolunu açık tutan ağız içi aparatlar, ilaç tedavisi uygulanan tedavi yöntemlerindendir. Daha ciddi vakalarda cerrahi müdahale yapılabilir.
Uyku apnesinin çözümünde biorezonans terapisinden de yararlanılabilir. Biorezonans terapisi, uyku apnesine sebep olan pek çok faktörün çözümünde etkin sonuçlar sunar.